Jesienią zeszłego roku Sejm ustanowił patronów roku 2021. Uhonorowani zostali min.: Cyprian Kamil Norwid i Krzysztof Kamil Baczyński.
Miejska Biblioteka Publiczna w Drzewicy chcąc zaakcentować to wydarzenie kulturalne promujące twórczość znanych pisarzy i poetów polskich, postanowiła przybliżyć sylwetki tych dwóch poetów. Wybór nie jest przypadkowy: 22 stycznia b.r. obchodziliśmy 100 rocznicę urodzin K. K. Baczyńskiego. Na uwagę zasługuje także sylwetka C. K. Norwida.
Zapraszamy do prześledzenia wybranych faktów z życia wybitnych Polaków.
Biografowie K.K. Baczyńskiego podkreślają, że był on bez wątpienia najwybitniejszym poetą tworzącym w czasie wojny i okupacji. Jego ojciec był cenionym przed wojną krytykiem literackim. Krzysztof przez całe życie był mocno związany emocjonalnie z matką, pochodzącą ze znanej warszawskiej żydowskiej rodziny. To ona po jego śmierci zadbała, by rękopisy syna zostały wydane drukiem. To ona również ostatecznie potwierdziła jego śmierć w powstaniu.
Baczyński żył szybko, jak wszyscy z jego pokolenia, pisał intensywnie i dużo. Jego biografia i dorobek noszą cechy spełnienia, mimo iż dokonało się ono w tak krótkim czasie.
Kilka faktów z życia:
- urodzony w 1921 roku w Warszawie;
- matura w 1939 roku w warszawskim gimnazjum im. Stefana Batorego;
- studia na tajnej polonistyce na UW;
- ślub z Barbarą Drabczyńską w 1942 roku;
- w 1943 roku wstąpił do Szarych Szeregów; działalność w AK (batalion Parasol);
- 4 sierpnia 1944 – śmierć w czwartym dniu powstania warszawskiego w czasie walk przy Pl. Teatralnym;
- Basia Baczyńska – żona Krzysztofa – zginęła 1 września;
- zostali pochowani na Powązkach w Warszawie.
Baczyński pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Armii Krajowej, a dwa lata temu, na mocy postanowienia prezydenta Andrzeja Dudy, otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej oraz osiągnięcia w działalności na rzecz rozwoju polskiej kultury. „W uznaniu zasług Krzysztofa Kamila Baczyńskiego dla polskiej sztuki, dla polskiej niepodległości i polskiej kultury, w stulecie jego urodzin, Sejm Rzeczypospolitej ogłosił rok 2021 Rokiem Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Jednocześnie Sejm Rzeczypospolitej oddał hołd innym przedstawicielom poetów pokolenia Kolumbów poległym w trakcie okupacji niemieckiej – Tadeuszowi Gajcemu, Janowi Romockiemu, Zdzisławowi Stroińskiemu, Józefowi Szczepańskiemu i Andrzejowi Trzebińskiemu” – podkreślono w tekście dokumentu.
A teraz prześledźmy biografię C. K. Norwida.
Cyprian Kamil Norwid (1821-1883) to poeta, dramatopisarz, prozaik, artysta plastyk. W latach 1831-1837 uczył się w warszawskim gimnazjum, którego nie ukończył, następnie w szkole malarskiej. W 1842 wyjechał z Warszawy i udał się do Włoch, gdzie rozpoczął studia rzeźbiarskie. Aresztowany w 1846 w Berlinie, został oskarżony o współdziałanie w wydarzeniach rewolucyjnych na ziemiach polskich. W więzieniu nabawił się częściowej głuchoty. Był poetą drugiego pokolenia romantyków. Miał bardzo silne poczucie zarówno przynależności pokoleniowej jak i odrębności swojej generacji. Doświadczenia losów generacji własnej i poprzedniej, a także przekonanie o ich zmarnowaniu i przemyślenia na ten temat zaważyły na poglądach poety. Były one na tyle oryginalne, że aż niezrozumiałe dla współczesnych, co stało się przyczyną niepopularności poety za życia. Historycy literatury zaliczają go jednak do romantyków. Był poetą w pełni oryginalnym, nie dającym się jednoznacznie sklasyfikować. Charakterystyczną cechą poezji Norwida jest pewna wieloznaczność, zamierzone przemilczanie, doszukiwanie się w wydarzeniach codziennych pewnych historycznych prawidłowości. Takie właśnie są wiersze Norwida, które traktują o "wielkich ludziach". Charakterystyczne jest także to, że opowiada o nich w momencie ich śmierci lub po śmierci. Śmierć uwydatnia dopiero ich wielkość. Poeta uważa, że moment śmierci człowieka pozwala na przekazanie jego dorobku ludzkości.
Anegdoty o Norwidzie
Pewnego razu Cyprian Kamil Norwid przeglądał zagraniczne gazety, a obecny przy tym jego przyjaciel zapytał:
Czy jest dziś coś nowego?
Owszem - odparł artysta.
A co?
Data - wyjaśnił Norwid.
Kiedyś do pracowni Norwida zaszedł znajomy ziemianin. Gospodarz przyjął go w brudnym fartuchu i z paletą w ręce. Ziemianin popatrzył na gospodarza i na obrazy wiszące na ścianach, po czym ze współczuciem zapytał:
- A więc pan musi wszystko namalować samemu?
- Niestety, nie mam lokaja - odpowiedział Norwid.
Niedostatek był stałym towarzyszem artystów i ludzi pióra. Cyprian Kamil Norwid tak napisał o Józefie Ignacym Kraszewskim:
„O ty, jakkolwiek sława laurem darzy,
Nie jesteś z swego wyzuty,
Bo jesteś pierwszym z ojczystych pisarzy,
Który ma buty”.
W twórczości swej Norwid odwoływał się do narodowej i ogólnoeuropejskiej tradycji, a zarazem był odważnym nowatorem. „Twórczy wkład Norwida w nowoczesną polską literaturę, a szerzej w polską kulturę jest ogromny, na wielu polach decydujący. W uznaniu zasług dla polskiej sztuki, dla polskiego życia umysłowego i polskiej kultury, w dwustulecie jego urodzin, Sejm Rzeczypospolitej ogłasza rok 2021 rokiem C. K. Norwida”.
Wszystkich, którzy chcieliby obejrzeć kolekcję cyfrową poświęconą wybitnym poetom, zachęcamy do odwiedzenia strony
https://polona.pl/collections/institutions/1/norwid,NDI0ODQ1MDg2ODMxNjg1NTY5MQ/?sort=score%20desc .
